Ademproblemen door COPD
COPD is de verzamelnaam voor een aantal langdurige aandoeningen van de luchtwegen, zoals astma, bronchitis en longemfyseem. Een duidelijke oorzaak is niet bekend en het kan op elke leeftijd voorkomen. De luchtwegen van COPD-patiënten reageren sterk op prikkels van buiten, zoals huisstof, tabaksrook en temperatuurverschillen. Het ademen lijkt dan niet meer vanzelf te gaan. Er ontstaat kortademigheid door benauwdheid en de ademing is hoorbaar. Men heeft het gevoel te weinig lucht te krijgen, waardoor spanning en nervositeit optreden. Soms wordt er ook veel gehoest. Infecties en inspanning verergeren deze klachten. De ene patiënt heeft altijd last van de ademproblemen, de ander in perioden of in speciale situaties, zoals bij een astma-aanval als het weer omslaat. Dit is afhankelijk van soort en mate van COPD. Adem is een basisvoorwaarde om te kunnen spreken. COPD-patiënten kunnen dan ook problemen hebben tijdens het praten. Door de korte adem kunnen maar weinig woorden na elkaar gezegd worden. Er wordt vaak en duidelijk hoorbaar ingeademd, soms op onlogische momenten tijdens het spreken. Het spreken is hierdoor moeilijker te verstaan. Door de manier van ademen tijdens het spreken worden de stembanden overbelast en heesheid kan het gevolg zijn. Langer spreken is vermoeiend. Vooral COPD-patiënten met een spreekberoep kunnen veel last hebben bij het spreken.

Wat de rol van de logopedist?
De logopedische behandeling van COPD-patiënten zal er vooral op gericht zijn om met oefeningen de ademmogelijkheden te vergroten en zoveel mogelijk te behouden, ook tijdens inspanning en bij spanning. Inzicht in het adempatroon leert de patiënt wat hij moet doen bij dreigende of plotselinge benauwdheid. Hierdoor zal de aanval niet onnodig verlengd worden en zal er geen paniek ontstaan.
Door de spanning en de kortademigheid is de patiënt vaak in een heel gespannen adempatroon terecht gekomen. Ontspannings- en houdingoefeningen zijn daarom belangrijk. Stemoefeningen en ademoefeningen tijdens spreken zorgen er tenslotte voor dat het spreken minder moeite kost.
Logopedische behandeling kan de COPD niet genezen. Wel kan de patiënt leren zijn adem en stem binnen de beperkingen van zijn ziekte zo goed mogelijk te gebruiken.